Şangay Gezi Notları

Şangay gezi rehberi yazıma geçmeden şehir hakkında kısa kısa bilgiler vereyim izinizle. Şangay’ da nerede kalınır? sorusuna konaklama seçenekleriyle yanıt arayalım. Daha sonra ise Şangay’ da gezilecek yerler başlığı altında Şangay’ da yapılacak aktivitelere göz atalım.

Adını en son içinde yer almak istediğimiz Şangay beşlisiyle duyuran şehir, Özbekistan’ın dahil olmasıyla 6’layan, hatta Hindistan ve Pakistan’ı alıp yola daha da kalabalıklaşarak devam etmek isteyen, bize de 2017’de sağolsunlar enerji klübü başkanlığını veren, Şangay İşbirliği Örgütü’nün merkezi.

Doğu Çin Denizi kıyısına kurulmuş, dünyanın en yoğun limanlarından birine sahip 23 milyonluk bir yerleşke. 19. Yüzyılda küçük bir balıkçı kasabasıyken, ticaretin ve kolonileşmenin geliştirdiği bir ekonomi ve kültür merkezi olmuş.

1800’lü yılların ortalarında ilk olarak İngilizlere karşı başlayan ancak daha sonra Fransızların da katılacağı yıllar süren ‘Afyon Savaşları’ olarak bilinen mücadele Çin tarihinde önemli bir yer tutar. Şavaş anlaştmaları sonunda Hong Kong 100 yıllığına İngilizlere, Şangay’ın bir bölümü de Fransız’lara imtiyazlı bölge olarak verilir.

Aslında bizim Çin’le yakın ilişkimiz erkek arkadaşım Rhett’in Şangay’a, trenle yarım saat uzaklıktaki Suzhou’ya taşınmasıyla sıcak bir noktaya geldi. Çin’le ilgili her makaleyi, tarihi olayı okur, izler hale geldik.

* Hatta bir ara bu Çince nasıl bir dilmiş yahu merakıyla iki özel ders aldım. Her kelimenin bir karakterle temsil edildiği, minyatür resimcikler diye adlandırdığım işaretlere hiç girmedim, ama latincesi (pinyin alfabesi) oldukça eğlenceliydi. Bir kere gramer yok, cümlenin sonuna dün ya da yarın koyuyorsunuz, geçmiş ve gelecek olarak anlamlanıyor, tonlamalar ise sürekli tekrarlardan sonra daha akıcı hale geliyor.

Sonradan Çin’de yaşayan yabancılarla konuştuğumuzda ¾ ‘ü yok bu iş hayatta olmaz deyip öğrenmeyi bırakmış, diğerleri ise, günlük hayatı idame ettirecek kadar öğrendiklerini ve hala çabaladıklarını söylüyorlar, ama derin muhabbete girmek için birkaç yılı vermek esasmış.

Çin’de insanlar Güney Asya’daki gibi sıcakkanlı değiller, çok mütevazi, saygılı ama bir o kadar da mesafeliler, sıcak ve samimi bir ilişkinin zaman aldığı kültürlerden biri olduğunu varsayarak, sabırla beklemek, belki sonra derinleşmek en güzeli.

Şangay’ın hava sıcaklıkları İstanbul’la aynı, tek ve çok önemli sıkıntı havanın puslu ve kirli olması, otelin balkonundan baktığımda bile binaların üst katlarını görememek biraz can sıkıcı. Bu nedenle tüm Güney Asya’da mevcut olan maskeyle dolaşmak burda da adetten. Yazları subtropikal bir havası olan şehir oldukça nemli. Şangay gezisi için, Mayıs-Haziran, Eylül-Ekim arası ideal.

Bu arada Shang-üst , hai-deniz demek. Deniz üstü köpürür diye türkü tutturmaya başlayabiliriz.

Bir de asıl expatler arasında sık kullanılan Şangay’lanmak terimi var. Hatta en son La La Land filminde bile kullanıldı (bkz. 5. dk).

Eskiden gemiciler kıyıdaki adamları içirip canları pahasına gemide çalıştırırlarmış, Şangay’a giderken aman ‘Şangay’ lanmayın’ diye herkes birbirini uyarır olmuş, zira sokaklarda sizi ‘tea ceremony’ adı altında bir yerlere devet edip, kandırıp Şangaylayacak iyi İngilizce bilen bolca sokak satıcısı mevcut, dikkat ediniz.

Şangay’ a Nasıl gidilir? Ulaşım Mevzuları

Şangay, Türk hava yolları uçuşuyla İstanbul’dan direk uçuşla 10 saat uzaklıkta, aramızda 5 saat fark var. Aeroflot, Qatar Airways gibi havayollarıyla daha uygun fiyatlı uçuşlar da yapabilirsiniz. Ben yıllardır birktirdiğim milleri kullanmanın haklı gururuna bu yolculuğumda eriştim- nihayet- (60.000 mil).

Şehirde iki havaalanı var, daha yenisi Pudong ve eskicesi Hongqiao. Pudong daha büyük ve aktif olanı. Bir havalalanından diğerine metroyla gidebiliyorsunuz. Şangay’ın Pekine ve Hong konga 2 saatlik uçuş mesafesi var.

Şangay’ a nasıl gidilirin önemli bir diğer kısmı, havaalanına ulaştıktan sonra şehir merkezine ulaşmak. Havalimanından şehre gitmek için ise üç yöntem var, biri bizim kulladığımız, metro, yaklaşık 1 saat ve 30 durak sürüyor, line 2 olur kendisi.

Bir de MAGLEV (Manyetik levitasyon treni- hani şu hayvani hızda giden trenler) var (8 USD), 430 km hızla giden, direk şehir merkezinde People’s square’e ulaşabildiğiniz. Maglevle hız tutkusu kısa sürüyor ama, 7 dakika kadar, haberiniz olsun, hevesiniz kursağınızda kalmasın. Benim havalimanından çıktığım 2 nolu terminal MAGLEV’e biraz mesafeli, bavulum da ağır olunca bir sonraki gidişime bıraktık bu keyfi.

Diğer bir seçenek havaalanını ve şehir arası hizmet veren. “shuttle”lar yani servisler. Havaş gibi çalışan bu otobüslerin ücreti 3.5 USD ve tabii ki taksi alternatifi  o  da 30 USD.

Şangay metrosu dünyanın en büyük metrosu, 12 ayrı metro hattı var, toplamda 439 km. Yani Şangay’ da gezilecek yerlerin tamamını metroyla gezebilirsiniz. (yazının ilerleyen kısımlarında söz edeceğim) Bir de ek olarak biletlerinizi atmayınız, çıkarken tekrar kullanmak üzere makineler sizden geri alacak, yoksa bir fare gibi kapana kısılırsınız.

Şangay’ da Nerede Kalınır?

Şangay gezi rehberinde en önemli unsurlardan biri sanırım Şangay’ da nerede kalnır sorusunun cevabı 🙂 Şangay’a gecenin bir vakti varıp, otelimizi ararken sokaklarda kaybolmakla başladık maceramıza. Rhett’in Suzhou’da çalışan interneti burda çalışmayınca eski usül yer yön sorma işine giriştik ama sorduğumuz kişiler ehil olmadığı için ( nasıl olunuyorsa artık) kendimizi Bund diye adlandırılan kordon boyunda bulduk.

Ünlü Pearl Tower manzarası kaybolma yorgunluğumuzu unutturdu, ama çok yakında olduğunu hissettiğimiz otelimize bizi dolandırarak geç ulaştıran taksi şöförü tekrar hatırlattı. Sonuç olarak, Şangay’da nerde kalınır derseniz,  East Nanjing Road’a ya da People’s Square’e yakın bir otel ayarlamanız her yeri mümkün olduğunca yürüyerek gezmeniz için ideal.

Şangay’ da Gezilecek Yerler

Şangay’da Gezilecek yerler:

• Pudong Şehri Pu nehri; Pudong ‘Yeni şangay’, ve Puxi ‘Eski şangay’ olarak ikiye ayırıyor. Pudong; nehrin altından gecen bir metroyla ya da köprüyle ulaşılan, Şangay Finans Merkezinin (492 m), Oriental Pearl TV Tower ve yanında da Jin Mao kulesinin olduğu alan. Zamanımız olmadığı için yapamadık ama TV Tower’a çıkıp Şangay ayaklarımın altında hissini yaşamak tavsiye edilenlerden (25 USD).

• Bund denen kordon boyunda ise zamanında Şangay’ı kolonileştiren Avrupa’lıların mimarisiyle yapılmış türlü ihtişamlı binalar mevcut, Şangay Postanesi bunlardan biri.

• Yuan Yuan Bahçesi ( Mutluluk bahçesi): Yüksek binalar başımızı döndürürken, aralara serpiştirilmiş bahce ve parklara da uğramadık değil.

Gecekondu evlerinin hemen yanında yer alan bahçenin girişini bulamayınca bir Çinliye yol sorduk. Amerika’da akrabaları olan, İstanbul ve son dönemde yaşadıklarımız konsunda epeyce bilgi sahibi, çarşıda inci dükkanı olan bir amca çıktı şansımıza, hiç ısrar etmeden, bahceyi gezdikten sonra dükkanına uğramak istersek bi çayını içebileceğimizi söyleyerek uzaklaştı.

Rhett gözbebeklerimin inci gibi anında parladığını görünce tabii ki geliriz diyip beni ortamdan uzaklaştırdı, seyahat alışverişi konusunda pek ayarım yoktur, ya cok alırım, ya hiç almam.

Yuan Yuan Bahcesi; doğal oyulmuş taşları, turuncu, beyaz balıkların oldugu doğal gölleri ve her gördüğümde kırmızı yanklarını sıkmak istediğim boy boy Çinli çocuklarıyla havanın soğuk olmasına rağmen epey turist ağırlıyordu.

Çocukları göl kenarında bırakıp, oysa bunlardan çok var bitanesini cebime atsam kisme farketmez ısrarlarımı dinlemeyen Rhett beni People Sqaure’e doğru çekiştirdi.

• People’s square: East Nanjing Road’a yakın, yorulanlar için metroyla bir durak uzakta, güzel bir park. İçinde göller olan klasik yeşil bir park olduğunu sandığımız parkta hiç aklımızdan çıkmayacak bir sahneyle karşılaştık. Önlerinde şemsiyelerini açmış, şemsiyeler üzerine iliştirilmiş kağıtlara bir takım rakamlar ve bisürü çince kelime yazmış yaşlı insanlar vardı. Şaşkın şaşkın bakarkern kızın biri yanıma yaklaşıp evlilik için onlar dedi.

Ben de eşi olmayan yaşlı amcaların ve teyzelerin burda kendilerine partner baktıklarını sanıp helal olsun derken, rakamları daha dikkatli inceleyince bunların, doğum tarihi, boy, pos gibi göstergeleri işaret ettiğini ve rakamların genelde1978 üstü oldugunu anlayınca, ebeveynlerin, çocuklarına eş bulmak için geldiklerini anladım.

Annem olsa bayılırdı bu uygulamaya heralde, şemsiyesini kapar gelirdi, 1.56, 52 kilo, doktor, yandakiyle çekirdek çitleye çitleye muhabbet ederdi, e sizin oğlan nerde okudu diye..Bu amcalar yüzyılın hastalığı yalnızlığa çare ararken, belki de çocukları çoktan akıllı telefonlarında birer tanışma aplikasyonu kullanıyorlardı, aynı zamanda ebeveynleri de eli kolu bağlı oturmamanın haklı gururnu yaşıyorlardı sanki..

• Nanjing Road: Şangay’ın İstiklal caddesi, üstünde Apple’ında bulunduğu türlü alışveriş merkezleri ile sürekli hareketli, upuzun bir cadde. Şangay halk meydanından başlıyor, Bund’da da sona eriyor. Bir gününüzü burda oraya buraya bakarak, insanları izleyerek, dükkanlara girip çıkarak geçirebilirsiniz.

• HuaHua Road: French Concession (Fransa İmtiyazlı Bölgesi), kolonileşme döneminde Fransanın yönetiminde yer alan cadde, Xin Tain Diati ve Tian Zi fang gibi alışveriş merkezlerinin, restoranların, barların, ululuslararası galerilerin bulunduğu bir yermiş

• Zamanımız kalmadığı için gidemedik, bir dahaki gidişimde kamp kurmayı düşünüyorum. Xin Tain Di aynı zamanda Çin komunist partisinin kurulduğu ve ilk kongresinin yapıldığı yer olması dolayısıyla da şehrinin kalbinin attığı yer.

• Pagoda Tapınağı: %70’i Ateist, %30’u Budist olan şehirden, tapınak görmeden ayrılmayayım derseniz Longua Pagoda’ya uğramadan geçmeyin, 1700 yıllık tarihi olan tapınağa biz uğrayamadık zamansızlıktan, sizin aklınızda bulunsun.

Şangay’ da Ne Yenir

Şangay gezisinde yeme içme rehberine gelince, Trip Advisor top 5 tarzı foodiler olmadığımız için gözümüze ilk çarpan restorana ya da sokak yemeğine dadanıyoruz genelde. Çinlilerin en ünlü yiyeceği Çin mantısı ‘jaozı’, adım başı mantı açan teyzeleri görebilirsiniz.

Noodle, steamed rice, zaten yemeklerin olmazsa olmazı. Yanına her türlü, tavuk, dana, domuz eti mutlaka ve haslanmış yeşillikleriyle (su teresi, Çin Brokolisi, Çin lahanası, bambu çubukları, su kestanesi) gayet sağlıklı bir mutfak. Büyük masalar etrafında hot pot denilen tencerelerde noodle, karışık, sebze, et favorileri, yanında bol bol bira, sudan ucuz.

Şangay’ da, Kazlar, ördekler, her türlü deniz canlısı, kurbağa sokakta görebileceğiniz klasik yemeklerden birkaçı, kızartıp kızartıp satıyorlar, tatlıya olan düşkünlükleri de cabası ve herkesin merak ettiği hayır hayır bu şehirde pişmiş köpek görmedik.

Wok denen tavalarda kısa süreli pişirilen yemekleri çubuklarla yemeyi öğrenmem bir günümü aldı, az biraz aç dolaştım diyebilirim, bazı restoranlarda gerçekten çatal yoktu çünkü.

Şangay mutfağında, soya sosu olmazsa olmazları ve soya peyniri olan tofuyu yemek için vegan olmanıza gerek yok, sıradan bir yiyecek onlar için. Sokakta satılan içinde soğan ve, peynir olan krakerimsi yuvarlak bazlamalar benim kahvaltım oldu, kızarmış tavuk, et de Rhett’in favorisi.

Çin mutfağı, güney, kuzey, doğu, batı olarak dörde ayrılıyor. Biz en çok Dong Bei yani Kuzey mutfağını sevdik. Bir de Uygur mutfağından çok bahsettiler hiç denemediğimiz., Türk mutfağına yakın olan, arası Çin yemeklerine iyi olmayanlar için çok sayıda Uygur ve Türk restoranları mevcut, Kervan Türk, Kebab King ve Garlic gitmediğimiz ama bize söylenenlerden bunlardan birkaçı. Çin mutfağıyla aramız iyi olduğu için sadece isimlerini not almakla yetindik.

Ama Rhett’in hala alışamadığı, benimse cok merak ettiğim, sonradan Vietnam’da da bol bol gördüğümüz tavuk ayağı kızartması en çok tüketilen fastfood. Gül gibi kızların birden tavuk ayağı kemirmesiyle yaşadığı travmayı hala unutamayan Rhett, lütfen gözümün önünde yeme ısrarıyla bana denetmedi ama bir sonraki seyahatimde affetmeyeceğim.

Şangay’ da Alışveriş

Şangay gezisi alışveriş rehberi:

Bizim teknolojik aletlerle pek alakamız olmadığı için her türlü toptan, perakende alışverişinizi yapabileceğiniz fake marketlere uğramadık ama saygıda kusur etmeden sıkı pazarlıkla malzeme almanız yerlerden biri West Nanjing Road üzerinde mevcut (580 numara), en ünlüsü ve merkezi olanı.

Tabii sadece teknololoji diil, kıyafet, takı , inci, bavul, her türlü eşya için ünlü markaların imitasyonları kolaylıkla bulunabiliyor. Diğer önemli olanlar ise Science and Technology Museum metro istasyonun altı, alışverişe gitmişken bu müze de görülmesi gerekenlerden.

• AP plaza,
• Qipu Lu Kıyafet Pazarı,
• Hongqiao New World İnci Pazarı,
• East Apparel gifts,
• Shanghai Longhua Moda ve Hediye Pazarı,
• Shangai South Bund Kumaş Pazarı,
• Shanghai Shiliu Puhong Qixiang Kıyafet pazarı,
• Cybermart ,
• Tianshan Çay pazarı not aldığımız çoğu alışveriş mekanından birkaçı, daha nicesi olduğunu tahmin etmişsinizdir heralde.

Şangay Gece Hayatı

Şangay gece hayatında en çok adını duyduğumuz kulüp ve barlar;

• Barbarossa bar,
• Zapatas,
• Soho,
• MT,
• Dakota’s club,
• Richy,
• Bar Rouge.

Jazz severler için ise gayet mütevazi ve keyifli oldugunu duyduğumuz Cotton Club. Bütün gün sokakları arşınlamaktan yorulduğumuz için, birer drink alıp dinlenmeye geçelim diye düşündük ve Windows‘ a gittik. Bilardo ve her türlü oyunun bulunduğu yüksek tabureli masalarıyla, arkadaşlarla toplanıp hadi gidelim diyebileceğiniz bir mekan.

Buralarda barlarda çok oynananan bir oyun olan Liar’s Dice’a zamanın nasıl geçtiğini anlamadan epeyce sardık. Her oyuncuya 5 zarın verildiği ve amacın masada hangi zardan kaç tane oldugunu bilmek olduğu, kaybedenin ‘ceza’ olarak bir shot yaptığı, oldukça beyin çalıştıran, eğlenceli bir oyun, tavsiye edilir. Hem içkinizi için, hem Alzheimerdan korunun, şahane hizmet.

Liar’s Dice oynamaktan kafamız iki türlü güzel, otelimizin yolunu tuttuk Ertesi sabah Suzhou’ya gitme vaktimiz gelmişti. Bir seyahat ofisinden pasaportlarımızı da göstererek biletlerimizi aldıktan sonra metroyla tren istasyonuna yola koyulduk.

Devasa bir tren istasyonu oldugu için yolculuktan bir saat önce gitmekte fayda var. Pasaport ve vize otellerde, tren istasyonlarında hep soruluyor. Çin hükümeti sizi adım adım takip ediyor. Yeşil pasaportuma vize gerekmediği için vizeniz nerde sorusundan o kadar bıktım ki bir dahakine parayı verip vize almaya karar verdim.

Gerçi yalancı darbeden sonra Çin hükümeti turtistik giriş çıkışları Türklere yasaklamış, herşey yine kontrol altında anlayacağınız.Rahat bir yolcuklukla yarım saatte Suzhou’ya varıp, yine cok büyük bir şehrin içinde oldugumuzu anlatan bir saatlik ev yolculuğu sonrasında dinlenmeye geçtik. Sırada tarihi İstanbul’dan da eski olan Suzhou şehrini yaşamak var.

Şangay gezi rehberi yazımda, Şangay’ da gezilecek yerler, alışveriş, gece hayatı, nerede ne yenir, Şangay’ a nasıl gidilir gibi konulara değinmek deneyimlerimi aktarmak istedim. Kısacası Şangay, renkli bir şehir. Gidip görmenizi, deneyimlemenizi tavsiye ederim.

Aysun Uçar